ฉีดโบท็อก คืออะไร เหมาะกับใครบ้าง
โบท็อก คือ ชื่อทางการค้าของ โบทูลินั่ม ท็อกซิน เอ (Botulinum Toxin Type A) ซึ่งเป็นสารสกัดจากแบคทีเรียที่มีชื่อว่า คลอสตริเดียม โบทูลินัม (Clostridium Botulinum) โบท็อกถูกนำมาใช้ในวงการเสริมความงาม เมื่อฉีดไปแล้วจะออกฤทธิ์ต่อระบบประสาท (Neurotoxin) มีผลทำให้มัดกล้ามเนื้อทำงานลดลงชั่วคราว ลดการขยับของกล้ามเนื้อ ช่วยลดริ้วรอย ลดกราม ปรับรูปหน้าและทำให้ผิวเต่งตึงได้ครับ
ฉีดโบท็อกดีไหม
ถ้าอยากลดริ้วรอยจะฉีดโบท็อกซ์ดีไหม ? ลดกราม ปรับหน้าเรียว ฉีดโบท็อกหรือผ่าตัดดี ? สำหรับริ้วรอยการฉีดโบท็อก (Botox) จะช่วยรักษาริ้วรอยบนใบหน้า ลดรอยเหี่ยวย่นหน้าผาก หางตา ตีนกา หลัก ๆ คือช่วยลดริ้วรอยที่เกิดจากการแสดงอารมณ์ต่าง ๆ ทำให้ใบหน้าดูอ่อนเยาว์มากขึ้น
นอกจากนี้การฉีดโบยังช่วยในการปรับรูปหน้า ลดกรามโดยให้กล้ามเนื้อกรามมีขนาดเล็กลง กระชับกรอบหน้า ช่วยให้หน้าเรียววีเชฟ และยังสามารถนำโบท็อกมาฉีดลดเหงื่อ ลดขนาดกล้ามเนื้อแขน กล้ามเนื้อน่องได้ด้วย
โบท็อกเป็นหัตถการที่เหมาะกับคนที่ต้องการปรับรูปหน้าแบบไม่ให้หน้าเปลี่ยนไปมาก ยังเหมือนเดิมแต่สวยขึ้น กระชับขึ้น สำหรับคนที่ยังไม่แน่ใจว่าตัวเองเหมาะกับการฉีดโบท็อกหรือไม่ ทำแล้วจะคุ้มค่าไหม สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ในบทความ ฉีดปรับรูปหน้า หรือ ศัลยกรรม ทำอะไรก่อนดี ? หมอได้อธิบายข้อดีของทั้งสองอย่างให้พิจารณา
ตัวยาโบท็อกมีกระบวนการออกฤทธิ์อย่างไร
โบท็อกเป็นโปรตีนน้ำใส ๆ เมื่อฉีดเข้าสู่บริเวณกล้ามเนื้อจะแยกเป็น 2 ส่วน คือ
ส่วนที่ถูกดูดซึมเข้าไปเก็บไว้ในเซลล์ประสาท
เป็นส่วนที่จะออกฤทธิ์และถ้าส่วนนี้มีความเข้มข้นสูงก็จะทำให้โบท็อกอยู่ได้นานขึ้นครับ การทำงานของโบท็อกจะไปรบกวนการทำงานของระบบประสาท มีผลทำให้มัดกล้ามเนื้อทำงานลดลงชั่วคราว ผิวหนังก็จะตึงขึ้น ไม่เกิดรอยพับ
ส่วนที่ไม่ถูกดูดซึม
ส่วนนี้จะปลิวไปตามกระแสเลือดในระยะเวลาไม่เกิน 1 ชม. หลังฉีด และถูกขับออกไปโดยไม่ส่งผลต่อเซลล์อื่นในร่างกาย
หลังจากนั้นโบท็อกก็จะค่อย ๆ ออกฤทธิ์กับกล้ามเนื้อจนเห็นผลชัดเจน และสลายไปเอง 100% ไม่มีสารตกค้าง ตามระยะเวลาของโบท็อกยี่ห้อนั้น ๆ
ฉีดโบท็อกซ์ อันตรายไหม ? อยากฉีดโบท็อกอย่างปลอดภัยต้องรู้อะไรบ้าง
ปัญหาเรื่องฉีดโบท็อก อันตรายไหม? ส่วนใหญ่ที่คนไข้กังวลมักเกิดจากการเห็นผลลัพธ์ไม่ดีจากคนอื่นที่เคยฉีดมาหรือตามที่ออกข่าว ไม่ว่าจะเป็นหน้าแข็ง ยิ้มไม่ได้ ไม่เป็นธรรมชาติ แต่ในความเป็นจริงไม่ใช่หมอทุกคนที่ฉีดออกมาแล้วเป็นแบบนั้นครับ ขึ้นอยู่กับเทคนิคและประสบการณ์ของแพทย์แต่ละคน ถ้าฉีดกับแพทย์ที่มีประสบการณ์และคลินิกที่ได้มาตรฐานก็ไม่ต้องกังวลเรื่องความปลอดภัย และเพื่อให้การฉีดได้ผลดี เป็นธรรมชาติและปลอดภัยมากที่สุด นอกจากการเลือกคลินิกแล้ว คนไข้ควรศึกษาวิธีดูโบท็อกแท้ไว้บ้าง เพื่อที่จะสามารถตรวจสอบโบท็อกที่นำมาฉีดได้ในเบื้องต้น
อันตรายจากโบท็อกปลอม
มีบางเคสที่เห็นแก่ราคาถูกและไม่ได้คำนึงถึงอันตรายจากโบท็อกปลอม ไปฉีดกับหมอกระเป๋า นอกจากไม่สามารถฉีดด้วยเทคนิคที่ถูกต้องแล้ว คุณภาพและการเก็บรักษาตัวยาก็ไม่ได้มาตรฐาน ทำให้คุณภาพของโบท็อกเสื่อมไป อย่างดีอาจจะฉีดแล้วไม่เห็นผล อย่างร้ายคือทำให้หน้าเบี้ยว ปากเบี้ยวหรือหนังตาตก
รวมจุดฉีดโบท็อก ฉีดตรงไหน ช่วยอะไรได้บ้าง
โบท็อกสามารถนำมาฉีดในกล้ามเนื้อได้หลายจุด แต่บริเวณที่คนนิยมฉีด botox คือใบหน้าครับ ทั้งฉีดเพื่อลดริ้วรอย ลดกราม ปรับรูปหน้า สำหรับคนที่สงสัยว่าโบท็อกฉีดตรงไหนได้บ้าง หมอรวบรวมจุดต่าง ๆ ที่ได้รับความนิยมไว้ดังนี้
ข้อปฏิบัติตัวที่ควรรู้ก่อนและหลังฉีดโบท็อก
สำหรับใครที่กำลังจะฉีดโบท็อกควรศึกษาข้อปฏิบัติตัว ก่อน-หลังฉีดให้ดีก่อนครับ เพื่อที่จะให้ผลลัพธ์ของการฉีดออกมาดีและคุ้มค่าที่สุด
ก่อนฉีดโบท็อกควรเตรียมตัวอย่างไร ?
1.เลือกใช้โบท็อกแท้เท่านั้น
2.ก่อนฉีดควรให้แพทย์ผสมโบท็อกให้ดูต่อหน้าทุกครั้ง เพื่อให้มั่นใจว่าไม่ได้เจือจางน้ำเกลือมากเกินไป
3.ควรเลือกคลินิกที่ได้มาตรฐานและหมอที่มีประสบการณ์
4.ไม่ควรฉีดโบท็อกเกิน 300 ยูนิต ต่อครั้ง
5.ระหว่างการฉีดควรประคบด้วยความเย็น เพื่อลดการไหลเวียนของเส้นเลือดรอบ ๆ
หลังฉีดโบท็อกควรปฏิบัติตัวอย่างไร ?
1.หลังฉีดโบท็อกควรรีบขยับเกร็งกล้ามเนื้อที่ฉีดทันที 1-2 ครั้ง
2.งดนอนราบ 3 ชม.
3.หลีกเลี่ยงความร้อนทุกชนิดและกิจกรรมที่ทำให้หน้าแดง
4.งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด หมูกระทะ ปิ้งย่าง ชาบู หรืออาหารที่ต้องนั่งหน้าเตาร้อน ๆ
5.หากมีคอร์สทำหน้า นวดหน้า ควรงด 2 สัปดาห์หลังทำ
และยังมีข้อแนะนำการปฏิบัติตัวก่อนและหลังฉีดโบท็อกอีกหลายข้อ หมอเขียนเพิ่มเติมไว้ในบทความ [ข้อห้าม] หลังฉีดโบท็อก เพื่อให้โบท็อกอยู่ได้นานกว่าปกติ สามารถเข้าไปศึกษาอย่างละเอียดได้ครับ
ฉีดโบท็อก ที่ไหนดี ? เลือกคลินิกอย่างไรให้ปลอดภัยและเห็นผลคุ้มค่า ?
เพราะโบท็อกเป็นหัตถการที่ได้รับความนิยมมาก จึงมีหลายคลินิกที่เปิดให้บริการฉีดโบท็อกซ์ รวมไปถึงโบท็อกปลอมและหมอกระเป๋าที่พบเห็นได้อยู่บ่อยครั้ง หมอจึงอยากแนะนำปัจจัยต่าง ๆ ที่ควรพิจารณาก่อนตัดสินใจฉีดโบท็อก ว่าควรรู้อะไรบ้างครับ
1.เลือกคลินิกที่ได้มาตรฐาน มีใบอนุญาติถูกต้องและดำเนินงานโดยแพทย์เท่านั้น
2.แพทย์ต้องมีประสบการณ์ สามารถเอาชื่อนามสกุลเข้าไปตรวจในเว็บไซต์ของแพทยสภา (http://www.tmc.or.th/check_md/) เพื่อดูว่าเป็นหมอจริงหรือไม่
3.ต้องใช้โบท็อกแท้เท่านั้น การฉีดโบท็อกปลอมเป็นอันตราย เมื่อฉีดไปนานๆ ทำให้เกิดการดื้อโบท็อก (ในปัจจุบันยังไม่มีทางรักษา) ดังนั้น คนไข้ควรศึกษาวิธีดูโบท็อกแท้เบื้องต้นไว้เพื่อความมั่นใจ
Q&A
Q : โบท็อกอยู่ได้กี่เดือน
A : ฉีดโบท็อกอยู่ได้กี่เดือน? ขึ้นอยู่กับบริเวณที่ฉีดและยี่ห้อโบท็อกที่ใช้ ผลลัพธ์ของการฉีดโบท็อกไม่ได้อยู่ถาวร โดยเฉลี่ยอยู่ที่ 3-6 เดือน โดยโบท็อกแท้สามารถสลายหมด 100% โดยไม่มีสารตกค้าง
Q : โบท็อกกราม อยู่ได้นานแค่ไหน
A : อายุการออกฤทธิ์ของโบท็อกที่ฉีดโบลดกรามโดยทั่วไป อยู่ได้ 5-6 เดือนครับ หากเป็นโบท็อกริ้วรอย อยู่ได้ 3-4 เดือน
Q : โบท็อกลดกราม โบท็อกหน้าเรียว กี่วันเห็นผล
A : โบท็อกกราม เริ่มเห็นผลตอน 14 วันครับกล้ามเนื้อกรามจะนิ่มลงกัดแล้วไม่เด้ง แต่ยังไม่เห็นว่ายุบ เริ่มเห็นว่ายุบตอน 1 เดือน ยุบเต็มที่ตอน 2-3 เดือน
Q : โบท็อกลดริ้วรอย เห็นผลเมื่อไหร่
A : โบท็อกริ้วรอยปกติจะเริ่มออกฤทธิ์และเห็นผลตอน 3-7 วันครับ เห็นผลเต็มที่ 14 วัน
Q : ฉีดโบท็อกกรามแล้วหน้าจะตอบ จริงหรือไม่
A : โบท็อกลดกรามในตำแหน่งที่ถูกต้องจะไม่ทำให้แก้มตอบครับ ถ้าฉีดไม่ดีแก้มจะตอบ โหนกแก้มเด่นขึ้น และแก้มห้อย หรืออาจทำให้ยิ้มได้น้อยลง
แก้มตอบ ทำให้หน้าไม่เรียว จะดูห้อย ต้องลดกรามในตำแหน่งที่ถูกต้องถึงจะเรียวเข้ารูป ทั้งนี้หมอจะตรวจประเมินความเหมาะสมตามรูปหน้าแต่ละเคส
Q : ฉีดโบท็อกแล้วทำ hifu ได้ไหม
A : สามารถทำได้ แต่ควรเว้นระยะห่างหลังจากฉีดโบท็อกประมาณ 2 อาทิตย์ แล้วค่อยทำ Hifu เพื่อป้องกันผลกระทบตัวยา รวมถึงผลของโบท็อกจะเริ่มเห็นใน 2 สัปดาห์ ถ้าไม่พอใจสามารถเติม Hifu เพิ่มได้
Q : โบท็อกอเมริกา ต่างจาก โบท็อกเกาหลีอย่างไร
A : โบท็อก Allergan ของอเมริกา บริสุทธิ์มากกว่า ตามข้อมูล โบท็อก Allergan ของอเมริกา บริสุทธิ์ที่สุดคือ 99.5% ครับ ของเกาหลี 98.7%
ยิ่งบริสุทธิ์มากโอกาสในการดื้อยาหลังจากฉีดหลาย ๆ ครั้งก็จะน้อยลง หลังจากที่ใช้ฉีดคนไข้มา พบว่าโบท็อก Allergan ของอเมริกาอยู่ได้นานกว่า ตึงกว่าของเกาหลีธรรมดา 20%
Q : โบท็อก Botulax อยู่ได้กี่เดือน
A : โบท็อก Botulax เป็นโบท็อกที่ผลิตจากประเทศเกาหลีที่ค่อนข้างได้รับความนิยม เนื่องด้วยราคาที่ไม่สูงมากนัก แต่โดยทั่วไปโบท็อกเกาหลีจะอยู่ได้นาน 4-6 เดือน ซึ่งไม่นานเท่าของอเมริกา
Q : โบท็อกควรฉีดทุกกี่เดือน
A : การฉีดโบท็อกไม่ควรฉีดถี่เกินไป เพราะอาจทำให้ดื้อโบท็อกได้ โดยปกติควรฉีดโบท็อกเว้นจากครั้งล่าสุดอย่างน้อย 3 เดือน และไม่เว้นระยะห่างเกินไป (ไม่ควรเว้นเกิน 5 – 6 เดือน) เพราะจะทำให้กล้ามเนื้อกลับมาทำงานได้ปกติ และทำให้ต้องใช้ยูนิตของโบท็อกเยอะขึ้น
Q : ทำไม ? ฉีด Botox ไม่เห็นผล
A : สำหรับคนไข้ที่ฉีดโบท็อกมาแล้วไม่เห็นผล สาเหตุส่วนใหญ่มาจาก ใช้โบท็อกปลอม หรือโบท็อกหิ้วที่ไม่มีคุณภาพ ซึ่งฉีดครั้งแรก ๆ ก็ได้ผลดี พอครั้งต่อ ๆ มาเริ่มได้ผลน้อยลง เพราะร่างกายเราสร้างภูมิต้านทานมากขึ้น ทำให้ตัวยาออกฤทธิ์ได้น้อยลง
Q : หลังจากฉีดโบท็อก สามารถดื่มแอลกอฮอล์ ออกกำลังกาย ได้หรือไม่
A : งดดื่มแอลกอฮอล์ งดออกกำลังกายหนัก ๆ 3 วัน และงดกิจกรรมซาวน่าหรือได้รับความร้อนเยอะ ๆ
Q : ทานยาฆ่าเชื้อ ลดอักเสบ แก้ปวด มีผลต่อโบท็อกหรือไม่
A : ยาฆ่าเชื้อ ลดอักเสบ ยาแก้ปวด ไม่มีผลต่อโบท็อกครับ ที่มีการแชร์ในเน็ตว่าโบท็อกเป็นเชื้อมีชีวิต ห้ามกินยาฆ่าเชื้อ เป็นความรู้ที่ผิด โบท็อกเป็นแค่โปรตีน toxin ผลิตจาก bacteria ไม่ใช่ bacteria
Q : มีโอกาสแพ้โบท็อกได้หรือไม่
A : มีโอกาสแพ้ แต่ถ้าแพ้รุนแรงที่สุด มีแค่ผดเล็กๆ ขึ้น ไม่เคยมีแพ้แบบรุนแรง กรณีผดกินยาแก้แพ้ 2-3 วันก็หาย
Q : โบท็อกแท้ดูยังไง
A : จะรู้ได้ยังไงว่าเป็นโบท็อกของแท้? ต้องพิจารณาหลายองค์ประกอบ หมอเคยเขียน วิธีดูโบท็อกแท้ไว้แล้ว สามารถอ่านได้ในบทความนี้ วิธีดูยาแท้โบท็อก ฟิลเลอร์ ยี่ห้อต่าง ๆ (Allergan/Nabota/Botulax) ทั้งนี้ ก่อนฉีดควรให้แพทย์ผสมโบท็อกต่อหน้าทุกครั้ง เพื่อจะได้มั่นใจว่าไม่ได้เจือจางน้ำเกลือมากเกินไป ถ้าผสมเป็นน้ำมาแล้ว เราจะไม่สามารถรู้ได้เลยว่าเจือจางหรือเข้มข้น
Q : ฉีดโบท็อก ห้ามนอนราบ กี่ชม.
A : หลังฉีดโบท็อกควรงดนอนราบ 3 ชม. รวมทั้งงดการก้มหัวลงต่ำกว่าระดับหัวใจเพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนมาที่หน้าเยอะขึ้น โบท็อกจะปลิวกระจายไปเยอะขึ้น